Libra personeelsdiensten





zelfsturing

1 December 2016

Zelfsturing of zelforganisatie lijkt de heilige graal in een tijd waarin hiërarchische organisatiemodellen zwaar ter discussie staan. Maar is het wel de oplossing voor de problemen waar organisaties mee te kampen hebben? Welke valkuilen moet u zien te vermijden?

Kilian Wawoe, Hoofddocent HRM aan de Vrije Universiteit Amsterdam, heeft literatuuronderzoek gedaan naar de effecten en opbrengsten van zelfsturing binnen organisaties. Tijdens het seminar 'Zelfsturende teams en agile organiseren in de praktijk' georganiseerd door Berenschot, komt hij met een aantal kritische conclusies. Wawoe benoemt de volgende vijf valkuilen van zelfsturing:

  1. De rotklussen blijven liggen 
    Wie zorgt ervoor dat de dingen die niemand wil doen toch gedaan worden? Wie gaat dat organiseren cq. oppakken binnen een zelfsturend team?
  2. De neuzen staan niet altijd dezelfde kant op
    Wawoe concludeert dat zelfsturing alleen werkt als mensen het eens zijn over de missie, doelen en uitgangspunten.
  3. De druk op individuele medewerkers neemt toe. In organisaties op basis van zelfsturing is het werk nooit af. Dit kan leiden tot stress bij individuele medewerkers die daar moeite mee hebben. Uit onderzoek blijkt dat stressverschijnselen, ziekteverzuim en zelfs het aantal gevallen van burnout toenemen onder invloed van zelfsturing. 
  4. Er staat een 'de facto leider' op
    Om de ontstane anarchie in te dammen zal zich iemand binnen de groep geroepen voelen om de leiding te nemen. Dit is niet altijd degene die daar het meest geschikt voor is. Bovendien wordt zijn/haar gezag niet zomaar geaccepteerd binnen een zelfsturend team.
  5. Mensen hebben behoefte aan sturing
    Binnen organisaties zullen er altijd medewerkers zijn die behoefte hebben aan een bepaalde mate van sturing, iemand die aangeeft welke taken ze moeten verrichten.

Er kleven dus verschillende nadelen aan de transitie naar zelforganisatie. Wawoe komt tot de slotsom dat zelfsturing dus slechts een deel van de oplossing is. Pas het toe waar het kan en waar medewerkers er achter staan, maar probeer het zeker niet te benaderen als 'one size fits all'.



« Terug naar het nieuwsoverzicht